Stamcellen voor onze Meike

Artrose in alle poten 

Mogelijk wist u het nog niet, maar ik heb zelf twee honden (Landseren), de ene is 6 jaar oud en de ander bijna 2. De oudste hond, Meike, kwakkelt al geruime tijd met haar gewrichten. Ze heeft duidelijk heupdysplasie en dan heeft ze ook nog last van haar ellebogen. Zowel de ellebogen als de heupen zijn versleten, ze heeft dus artrose in alle poten. Als ik het met orthopedische ogen bekijk is ze eigenlijk een orthopedisch wrak. Tot de leeftijd van 5 jaar heeft ze ogenschijnlijk nergens last van gehad. 

Toen kreeg ze echt last van haar gewrichten.  Ze ligt het liefst,  we lopen nog maar kleine eindjes met haar. Als ze een keer uit de band springt dan heeft ze gelijk klachten. Dan loopt ze kreupel of ze kan na een tijd liggen niet of nauwelijks in de benen komen. Met name de rechter heup is een groot probleem voor haar.  

Een kunstheup ?

Ik stond in dubio of ik haar een heupprothese zou geven. Als de operatie en nazorg goed gaat, heeft de hond een heel nieuw en pijnvrij leven. Echter als er complicaties ontstaan dan kan dat ook heel erg tegenvallen. De kans op een goed verloop van de operatie is veel groter dan de kans op complicaties maar de complicaties zijn wel ernstig. Voor mij was het dus een keuze van laten we haar inslapen of geven we haar die kans  nog. En eigenlijk had ik deze zomer al het besluit genomen. Ik zou haar een kunstheup gaan geven.

Een röntgenfoto van een hond met een kunstheup

Ik had al röntgenfoto's van haar heupen gemaakt om de protheses in te meten en zou deze bestellen. Maar toen ging ik met mijn collega Dick van Zuilen naar het congres van de orthopedische specialisten (de ESVOT in 2014). Daar hoorden we een hele dag over de nieuwe mogelijkheden en onmogelijkheden van de behandeling van gewrichten en pezen met ACP en stamceltherapie. Na deze dag ontstond er interesse die langzaam doorgroeide naar een sceptisch enthousiasme. 

Behandeling met stamcellen

Hoewel niet alle ins en outs van deze nieuwe therapie duidelijk voor me zijn, en het ook onduidelijk is of het nu echt wel werkt zijn, er voldoende goede argumenten om deze therapie  toch te gaan inzetten. 

In mijn optiek moet je als dierenarts geen therapie gebruiken zonder het ook op je eigen hond of kat te durven toepassen. En ik raakte zodanig overtuigd dat ik met de rest van de familie besloot onze Meike te gaan behandelen met stamcellen. Ik koos voor de methode waarbij stamcellen worden opgekweekt nadat ze zijn gefilterd uit vetweefsel van de hond. Mijn voorkeur gaat uit naar deze techniek omdat de stamcellen ook bewaard kunnen blijven en later ook nog kunnen worden ingezet voor andere problemen. 

mijn hond Meike

In november 2014 opereerde ik Meike. Haar vetweefsel stuurden we samen met een grote hoeveelheid bloed van Meike op naar een laboratorium waar ze de stamcellen filteren, isoleren en opkweken. Als er meer dan 30 miljoen stamcellen zijn, vriezen ze een deel in voor eventueel later gebruik en de resterende 30 miljoen stamcellen worden geactiveerd om zich te gaan ontwikkelen richting kraakbeencellen. Deze stamcellen zullen vlak voor het inbrengen worden vermengd met een matrix. Deze matrix zorgt ervoor dat de stamcellen in het gewricht blijven en aldaar kunnen uitgroeien. 

Wat nu?

We zijn allemaal heel erg benieuwd en met ons vele anderen. Immers op het uitlaatveldje viel het iedereen op dat Meike aan de lijn liep na de operatie van het verwijden van het vetweefsel.  Als mensen dan horen wat de bedoeling is van de operatie dan is hun interesse gewekt. Want bijna iedereen kent wel een hond die ook lijdt aan de chronische en vaak uitzichtloze situatie van artrose van gewrichten.  

Als dit zou werken dan kunnen we hier mogelijk nog vele dieren mee helpen!

Meike heeft HD, opereren of niet?

Zoals ik vorige week vertelde, waren wij toen dus eigenaren van een mooie en lieve Landseerpup met heupdysplasie.


Een normaal ontwikkelde heup.
Het strakke kapsel (1) drukt de heupkop (2) goed tegen de heupkom (3)

Als dieren orthopeed weet ik als geen ander hoe nu om te gaan met een pup met HD. Feitelijk kan je op jonge leeftijd opereren zodat je op termijn erger voorkomt óf je kunt rust geven en afwachten hoe het een en ander zich ontwikkelt. En als in het laatste geval het helemaal verkeerd gaat dan is er altijd nog een laatste redmiddel, een totale heupprothese.

Wat bepaalt nu de keuze om met je eigen pup voor een operatie te gaan of niet. Soms wordt de keuze gedomineerd door de kosten van de ingreep die niet onaanzienlijk zijn. Kosten van een bekkenkanteling per kant zijn al gauw 1750-2000 euro. Wat waren de argumenten die onze keuze beïnvloedde?  

Het is bijna niet te geloven maar Meike is niet onze eerste hond met heupdysplasie, er waren al twee honden Meike voorgegaan (onze Max en Roos). Ook van deze beide pups stond op jonge leeftijd al vast dat ze aanleg hadden voor het ontwikkelen van heupdysplasie. Ook hier was gewikt en gewogen wat we zouden doen. In beide gevallen hebben we toen samen met mijn collega’s besloten niet te opereren. In beide gevallen heb ik die honden gevolgd tijdens hun hele leven. Zij kregen beiden uiteindelijk wel klachten van hun heupen maar op een leeftijd die ook pastte bij hun bejaarde leeftijd en gedrag. Uiteindelijk hebben ze met goede medicatie en artrose ondersteunende voeding een pijnvrije oude dag gehad en liepen tot op het laatste moment (14 en 14.5 jaar) nog vrolijk hun rondje mee. 

Een afwijkend ontwikkelende heup.
Door het slappe kapsel is er weinig of geen druk van de kop in de kom. Met als gevolg een ondiepe kom en afgeplatte kop.

Alsof de duivel er mee speelt hadden we nu een derde pup met aanleg voor HD. En weer stonden we voor de lastige keuze een jonge speelse hond te gaan opereren en ruim 3 maanden in een hok te stoppen (de revalidatietijd van 2 bekkenkantelingen) of de pup een rustige jeugd geven in de hoop dat de heupen zich zouden ontwikkelen zoals we eerder hadden meegemaakt bij onze Max en onze Roos. 

De klachten en geconstateerde afwijkingen bij Meike leken vergelijkbaar met wat ik bij onze andere honden ook had gezien. Ze waren milder dan de patiënten die we bijna wekelijks voorbij zien komen. En die positieve ervaring met de conservatieve therapie bij de vorige honden hebben denk ik de doorslag gegeven. Voor elk dier moet je als chirurg denk ik goed wikken en wegen en soms moet je ook realiseren dat ‘niet opereren’ een betere keuze is.

Dus besloten we Meike niet als pup te laten opereren aan haar heupen. De tijd zou leren of Meike goed zou blijven lopen. Hierover de volgende keer meer.

Meer weten over heupdysplasie en de behandelmogelijkheden? Kijk dan op onze website op www.mcvoordieren.nl/heupdysplasie

De beste pup en dan heeft ze gewoon HD...

Niet lang na het overlijden van onze trouwe viervoeter Max in 2004 kwamen we met zijn allen tot de conclusie dat we een nieuwe hond erbij wilden. Dit keer zouden we niet wachten op een “left over” uit de praktijk of het asiel maar we zouden een rashond aanschaffen. Ik was al sinds mijn studententijd gecharmeerd van een relatief onbekend ras, de Landseer. Niet alleen het uiterlijk maar ook de rastypische eigenschappen leken goed te passen bij ons gezin. 

Zoals bijna alle mensen die tegenwoordig een hond willen aanschaffen begon onze zoektocht op  het internet. Een van mijn assistenten wees mij op een fokker van Landseers in het oosten van het land. Hij fokte mooie honden, die nationaal en internationaal ook op exterieur wedstrijden hoog scoorden. Het was de mond op mond reclame en de sporen die de fokker had verdiend met zijn gefokte honden die ons overtuigden. Hier zouden wij onze Landseer pup van willen.

We namen contact op en kregen te horen dat we moesten wachten op een nog te fokken nest.  Oei, zo lang? Als je eenmaal besloten hebt dat er een nieuw hondje mag komen, dan wil je hem eigenlijk liefst zo snel mogelijk.  Het gezonde verstand overwon, we gaan gewoon wachten op een pup van een goede fokker.  Niet je heil zoeken bij internethandelaren die snel een pup uit een hoge hoed kunnen toveren. Immers dat zijn vaak honden die gefokt worden met een commercieel motief en dan staat niet de kwaliteit en de gezondheid van de gefokte pup op de voorgrond maar het commerciële belang. Als dierenartsen zien we regelmatig de ellende van dit soort fok praktijken.

We wachtten ruim een half jaar en toen kwam het mailtje dat er een teef gedekt zou worden waar wij dan mogelijk een pup van zouden mogen betrekken. Echter eerst moest de fokker nog bepalen of wij in aanmerking komen om de hond een goed huis te bieden. Daarna kwam het volgende punt, de fokker beslist welke pup je toebedeeld krijgt. Bij onze studie diergeneeskunde leerden we dat je als nieuwe eigenaar het nest en de reactie van de pup op jou en je familie goed moet beoordelen. In dit geval had onze fokker duidelijk de leiding en koos een pup voor ons uit.

Als orthopeed word ik nogal eens geconfronteerd met heup- en elleboogdysplasie en het is bekend dat hier een erfelijke basis aan ten grondslag ligt. Dus controleerden we achtergrond van de teef en de reu. En ik raakte op basis van het stamboom onderzoek overtuigd, deze pup heeft goede voorouders. Wat kan er nog mis gaan, we hebben alles gecontroleerd en alles lijkt helemaal perfect. De gezondheid van onze nieuwe pup stond voorop.

Toen kwam onze Meike, een prachtig bolletje zwart witte wol. En wat was ze leuk en lief, goed met de kinderen en uitermate speels. Ze groeide als kool en in de loop van de eerste maanden werd ons al duidelijk, ze vertoonde verschijnselen die je ziet bij puppies die last hebben van hun heupen. Veel liggend spelen, snel gaan zitten als je aan het praten bent met kennissen op straat en ga zo maar door. Aanvankelijk dacht ik 'je bent doemdenker' dus stelde ik het onderzoek nog een paar weken uit. Dan uiteindelijk test je je eigen hond en kom je tot de conclusie dat ze inderdaad heupen heeft met de potentie om op termijn verkeerd te ontwikkelen, kortom onze pup heeft HD. Raar maar waar, ik twijfelde aan mijn eigen bevindingen en liet collega Dick van Zuilen ook Meike onderzoeken. Na het onderzoek en aanvullende röntgenfoto’s is het zeker, ze heeft aanleg voor heupdysplasie.

Als orthopeed zie ik dagelijks eigenaren die een puppie hebben gekocht, daarbij alles in het werk hebben gesteld om een gezonde pup te kopen (goede fokkers, goede papieren van de voorvaders en moeders, lang gewacht op een nest etc) en dan toch behoorlijk gedesillusioneerd zijn als de hond toch heup of elleboog dysplasie heeft. Ik dacht dat ik me al kon inleven in wat zij doormaakten, maar het bleek veel erger dan ik ooit had kunnen vermoeden.

Overigens leef ik in de overtuiging dat de fokkers van onze Meike echt netjes gefokt hebben echter dat bied dus geen garantie op een hond die toch uiteindelijk de erfelijke aanleg heeft voor heupdysplasie. Het is gewoon echt balen. 

In mijn volgende blog vertel ik over hoe wij gekozen hebben Meike te behandelen en waarom.