Volle maan

Of je het nou gelooft of niet, we kregen in 1 week zo’n 3 honden aangeboden met verlammingsverschijnselen, met als diagnose een rughernia. Gekscherend roepen mijn medewerkers dan: ‘het zal wel weer volle maan zijn’. Dit omdat ik ooit een anekdote van een collega had opgevangen, die mij wist te melden dat er een relatie was tussen het ontstaan van hernia’s en de stand van de maan. Hij was hier zeer stellig over en beweerde ook dat dit wetenschappelijk was aangetoond.

Wetenschapper als ik ben, wilde ik weten of dit waarheid of bijgeloof is. Al onderzoekend kom ik tot de conclusie dat de maanstand meer invloed heeft op ons mensen en dieren dan je zo in eerste instantie verwacht. Zo staat wetenschappelijk vast dat leeuwen vaker mensen doden de dag na een volle maannacht. Dassen blijken minder intensief hun territorium af te bakenen tijdens volle maan, maar juist zeer vaak als de maan niet zichtbaar is.  Koraalriffen in Australië blijken massaal hun zaad en eitjes te dumpen bij de eerste volle maan in december.  En zo zijn er nog talloze voorbeelden te vinden.

De mierenleeuw

Vaak wordt de verklaring voor dit soort fenomenen gezocht in het meer verlicht zijn van de aarde gedurende de nachten van volle maan. Maar het blijkt dat de dieren dit gedrag ook vertonen als ze in het donker gehouden worden, bijvoorbeeld in laboratoria. Zo is dit ook aangetoond voor de mierenleeuw. De mierenleeuw maakt kleine kuiltjes in het zand en gaat onder in het trechtervormige kuiltje zitten. Als een argeloze mier in zo’n kuiltje wandelt, wordt hij door de mierenleeuw gebombardeerd met zand en glijdt hij in de kuil. Net zo lang tot hij kan worden opgegeten.

Nu blijkt dat deze mierenleeuw  grotere en diepere kuilen graaft gedurende de nacht van volle maan en kleinere als de maan minder prominent op onze aarde schijnt. Ze blijken dit gedrag ook te vertonen in een donker laboratorium zonder dat ze de maan zien.

Spoedgevallen bij volle maan

Allemaal leuke feitjes maar geen antwoord op de vraag of er een relatie is tussen de maanstand en het ontstaan van rughernia ‘s bij de hond. Er is door diverse onderzoekers gekeken naar de relatie tussen de maanstand en het krijgen van bepaalde aandoeningen en het daarop volgende bezoek aan de dierenarts. Er is een onderzoek waarbij ruim 11.000 dierenartsbezoeken in een periode van 11 jaar werden geëvalueerd. Er werd een relatie aangetoond tussen de maanstand en het bezoeken van een dierenarts. Het bleek dat tijdens volle maan een hond 28% en een kat 23% meer kans heeft dat hij naar de spoedeisende hulp moet dan op andere dagen. In een Australisch onderzoek waarbij er in een periode van 15 jaar ruim 147.000 bezoeken aan de spoedeisende hulp werden gerelateerd aan de diverse dagen van de week, vakanties, volle manen, kerstdagen, vrijdag de 13^de etc., bleek er geen relatie te bestaan tussen de maanstand en het aantal bezoeken aan de spoedeisende hulp.

Als wetenschapper hou ik me dan maar vast aan het onderzoek met de grootste getallen en dan blijft het dus een mythe dat  volle maan invloed heeft op het aantal bezoeken aan de spoedeisende hulp, of het nu een aanrijding, een val van hoog of een verlamde hond is. Je kan altijd pech hebben, en wij hadden gewoon toevallig 3 rughernia ‘s in een week.